2016 is bij Evita het jaar van de Duurzame Inzetbaarheid oftewel Evitaliteit. De basis hiervoor is de vitaliteitspiramide van psycholoog Albert Sonnevelt. Deze maand is het onderwerp ‘het belang van slaap’.
In de laatste decennia is men in ons land steeds korter gaan slapen met alle gevolgen van dien. Slaapgebrek leidt tot verminderde concentratie, slecht humeur en intense vermoeidheid. Door het inleveren van slaap kunnen bestaande ziekten maar matig herstellen en liggen nieuwe ziekten op de loer. Slaappillen behoren tot de meest voorgeschreven medicijnen. Samen met directe gevolgen van slaaptekort zoals ongelukken en verzuim kost slaaptekort ons miljarden euro’s en bovenal onze gezondheid.
Slaap is een eerste levensbehoefte
Waarom we ongeveer een derde deel van ons leven slapend doorbrengen is nog steeds niet geheel duidelijk. Slaap kun je zien als een dagelijks terugkerende toestand waarin je lichaam en je geest tot rust komen doordat de spieren zich ontspannen, hartslag en ademhaling vertraagt, het bewustzijn verlaagd is en de buitenwereld voor een aantal uren even ‘weg’ is. Tijdens de slaap tanken de hersenen nieuwe brandstof in de vorm van glycogeen. Die suikervoorraad raakt aantoonbaar op gedurende de wakkere perioden. Zo voelt de slaap soms ook letterlijk: de tank moet weer worden bijgevuld om te kunnen functioneren op de nieuwe dag. Zonder slaap kunnen we niet. De natuur heeft het zo geregeld dat ook al probeer je wakker te blijven, je toch vroeg of laat in slaap valt, en dat maakt slaap net als eten een eerste levensbehoefte.
Slaapgebrek
Wie te kort of te weinig slaapt merkt dat in de meeste gevallen direct. Slaapgebrek beïnvloedt de functie van onze hersenen waardoor je overdag slecht of matig kunt presteren. Slaaptekorten zorgen voor een hele hoop problemen, waaronder aantasting van het geheugen, concentratievermogen en reactiesnelheid. Tevens worden je fysieke gesteldheid en je emoties negatief beïnvloed door te weinig slaap. De jaarlijkse kosten van slaapgebrek bij de Nederlandse beroepsbevolking worden geschat op 3 tot 4,5 miljard euro per jaar. Het gaat hierbij om ziekteverzuim door slaapgebrek, ziekteverzuim doordat slaapgebrek andere ziekten veroorzaakt, productiviteitsverlies, enzovoort. Tevens is bij 30% van de verkeersongevallen slaapgebrek een cruciale factor geweest. Het belang van slaap wordt nog altijd zwaar onderschat maar is debet aan talloze ziekten, gebrek aan herstel van ziekten en grijpt in op alle facetten van het leven.
Keuzes
Al of niet de tijd nemen om voldoende slaap te krijgen is een keuze. Als je in het weekend urenlang uit moet slapen houdt dit in dat je doordeweeks niet genoeg slaapt hebt gehad, met het gevolg dat je op de zondagavond/maandagochtend een jetlag- probleem hebt. De beruchte weekendmigraine is ook het resultaat van een totaal ontregelde biologische klok. Ga elke avond een kwartier eerder naar bed, zoveel eerder als nodig is om je ’s morgens bij het ontwaken fit te voelen. Je zult verbaasd zijn als je misschien wel negen of tien uur moet slapen om dit te bereiken. Maar dan zul je je overdag ook vele malen beter voelen dan eerst. En dat is veel waard.